Alki Zei është shkrimtarja më e madhe greke për fëmijë
Alki Zei: Një shkrimtare 92 vjeçare, shembull i shkrimtares së angazhuar.
Alki Zei u bë e famshme në Historinë e Kohës së saj, por edhe për kohën tonë! Ajo u bë pjesë e saj. Dhe vazhdon të shkruajë e të punojë çdo ditë.
92 vjeçe, por plot energji dhe dëshirë për të udhëtuar e për të takuar lexuesit e saj, fëmijë e të rinj, autorja më e madhe bashkëkohore greke e letërsisë për fëmijë iu përgjigj menjëherë ftesës për të qenë e pranishme në dy prezantime të organizuara nga Shtëpia Botuese DITURIA, me rastin e botimit në shqip të dy librave të saj: Çadra e purpurt, përkthyer nga Kleo Lati, që u drejtohet fëmijëve të moshës 9 vjeç e lart dhe Kostandina, përkthyer nga Maklena Nika, për lexuesin adoleshent. Emri i Alki Zeit nuk është krejt i panjohur për lexuesin shqiptar, pasi më herët është përkthyer edhe një libër tjetër i shkrimtares, Tigri i vitrinës (1986) një gjysmëbiografi e viteve të fëmijërisë në Samo.
Librat janë botuar me mbështetjen e Programit Europa Krijuese e Bashkimit Europian.
Ftesa iu bë me njëfarë ngurrimi, për shkak të moshës, por entuziazmi i saj në prezantimet në Tiranë, nuk la asnjë lloj dyshimi.
“Një herë në dy ditë, unë jam mysafire në shkollat e Athinës”, tha ajo në shkollën Arsakeio. “Nuk mund të rri duarkryq kur shoh e dëgjoj që fëmijët nuk lexojnë më. Fëmijët duhen edukuar me ndjenjën e leximit, që nuk është një nevojë biologjike, por duhet kthyer në të tillë… Dhe flas për librat, për të mitë, por edhe të autorëve të tjerë… sepse më intereson që fëmijët të kenë sa më shumë libra nëpër duar. Secili të zgjedhë atë që i shkon më shumë për shtat.”
Me qetësinë e njeriut që ka shumë kaluar shumë gjëra në jetë, e prej kësaj ka fituar urtësi e dije, ajo iu përgjigj të gjitha pyetjeve të nxënësve të shkollës, të cilët kishin lexuar librat e saj dhe ishin argëtuar. Për librin Çadra e purpurt, autorja tha se Lefteria dhjetëvjeçare, që nuk i ka aspak qejf punët e shtëpisë si dhe ato që quhen “punë për goca”, por ka dëshirë të bëjë ca gjëra që nuk i pëlqejnë babait të saj: lexon me ëndje libra, dëshiron shumë të shkojë në teatër, e ndonjëherë ëndërron t’i ngjajë Antigonës, heroinës së Sofokliut, është një model për fëmijët grekë, shqiptarë apo çfarëdo kombësie qofshin.
Duke folur për librin “Kostandina”, që trajton problemin e drogës te adoleshentët, ajo u shpreh që deri në fillim të viteve 2000, letërsia greke nuk e prekte, si një temë tabu. Por historia e një adoleshenteje, Tinës, që dalëngadalë rrëshqet drejt drogës, i rrëmbeu adoleshentët, si historia edhe e dy brezave, që nuk duan ta pranojnë se, pavarësisht nga mosmarrëveshjet, janë edhe të ngjashëm. Nga autorja, nxënësit e kolegjit u ndanë me nga një kujtim të çmuar: një nënshkrim për secilin, në librin vetjak – “Me dashuri, Alki Zei”.
Në takimin e zhvilluar në librarinë Tirana Times, kësaj here me një publik të rritur, studiues e njohës të letërsisë, prindër, mësues, gazetarë dhe përkthyes të gjuhës greke. Dashuria për librin, pasioni për të, prania e shkrimtarit nëpër shkolla, dialogu nga afër me nxënësit dhe orët letrare me ta, ishin argumenti kryesor i dialogut mes shkrimtares dhe dëgjuesve. Shkolla dhe mësuesit kanë rolin kryesor për të nxitur fëmijët dhe të rinjtë drejt leximit. Me modestinë e vet, Alki Zei, duke folur për suksesin e jashtëzakonshëm në botë të dy librave Çadra e purpurt dhe Kostandina, u shpreh që “më lini të them që ende dyshoj te vetja, kur dëgjoj të më bëjnë kaq shumë komplimente. Unë e konsideroj, gjithsesi, rolin e shkrimtarit dhe të veprës së tij, të pazëvendësueshme. Sot jemi mbledhur të flasim për dy libra të mi, që mendoj se sot janë bërë pasuri e letërsisë shqipe dhe e lexuesit të vogël. Letërsia është ajo që i lidh popujt dhe sidomos dy vende fqinje si Shqipëria e Greqia, prandaj përkthimi është ura më e mirë e komunikimit për të njohur njëri-tjetrin.”
Në takim ishte e pranishme edhe ministrja e Kulturës, zonja Mirela Kumbaro, kësaj here edhe në rolin e një lexueseve. Në fjalën e saj, mbasi uroi shkrimtaren e njohur, ajo theksoi, mes të tjerave, faktin që DITURIA
ka një kontribut të veçantë, në botimin e letërsisë më të mirë të vendeve ballkanike, me përkthime shumë të mira.
ΖΩΗ & ΕΡΓΟ
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα και πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, απ’ όπου καταγόταν η μητέρα της. Όταν άρχισε το σχολείο, η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι και στη συνέχεια στην Αθήνα. περισσότερα…
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ
«Πάω όπου υπάρχει ένας δάσκαλος παθιασμένος με τα βιβλία μου και παρακινεί τα παιδιά να τα διαβάσουν. Εκείνος με καλεί. Όλα απ’ τον δάσκαλο εξαρτώνται. Επηρεάζει τα παιδιά πιο πολύ κι από την οικογένειά τους.” Περισσότερα…
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
Τα σημαντικότερα από όσα έχουν κατά καιρούς γραφτεί και δημοσιευθεί για το έργο της Άλκης Ζέη. Κριτικές, παρουσιάσεις βιβλίων της και συνεντεύξεις με αφορμή ένα νέο βιβλίο ή μια διάκριση.
ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΜΙΑΣ ΠΥΚΝΟΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
της Χριστίνας Ντουνιά
Η λογοτεχνική αυτοβιογραφία, είναι ένα είδος ιδιαίτερα απαιτητικό και ελάχιστα καλλιεργημένο στην ελληνική λογοτεχνία. Σκέφτομαι πρόχειρα τις περιπτώσεις του Γρηγορίου Ξενοπούλου (Η ζωή μου σα μυθιστόρημα), του Κωστή Παλαμά (Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου), του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη (Η ζωή μου), και ακόμα του Νίκου Καζαντζάκη την αιρετική αυτοβιογραφία Αναφορά στον Γκρέκο. Από αυτή την άποψη, το καινούργιο βιβλίο της Άλκης Ζέη είναι πολλαπλά καλοδεχούμενο. Δεν είναι βέβαια ο μοναδικός λόγος που κάνει αυτό το βιβλίο ιδιαίτερα ενδιαφέρον και αξιανάγνωστο.
Διαβάστε περισσότερα…
Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΑΛΚΗΣ ΖΕΗ
της Αγγελικής Βουλουμάνου
Η Άλκη Ζέη είναι μία από τους λιγοστούς πολυμεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς. Ο μακρύς κατάλογος με τις ξένες εκδόσεις των βιβλίων της είναι εντυπωσιακός για το πλήθος χωρών και γλωσσών που εμφανίζει. Το πιο σπουδαίο ωστόσο είναι ο θαυμασμός που το έργο της συγκεντρώνει εκτός Ελλάδας, αποκτώντας χάρη σ’ αυτό οικουμενική διάσταση.
Η περιπέτεια της μετάφρασης και έκδοσης ενός βιβλίου σε ξένη χώρα, ειδικά όταν πρόκειται για βιβλίο γραμμένο σε περιορισμένα ομιλούμενη γλώσσα όπως τα ελληνικά, είναι μια επίπονη, μακρόχρονη και συχνά απογοητευτική διαδικασία.
Διαβάστε περισσότερα…
Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη στην ΑΥΓΗ 23/9/2013
-Έχετε ζήσει, την Κατοχή, την Αντίσταση, γνωρίσατε τη θηριωδία του ναζισμού. Προχθές ένας νεοναζί δολοφόνησε ένα νέο άνθρωπο…
Είχα χρόνια να αισθανθώ φόβο. Μαθαίνοντας για τη δολοφονία αυτού του παιδιού στο Κερατσίνι φοβήθηκα. Είναι κάτι ασύλληπτο. Ποιο μυαλό την οργάνωσε έτσι; Αυτό το μαχαίρι που πήγε κατευθείαν στην καρδιά… ούτε στα πιο δύσκολα χρόνια δε γινότανε. Είναι πολύ επικίνδυνα αυτά τα πράγματα. Αυτό πρέπει να μας ενώσει όλους. Να ξεχάσουμε τις διαφορές μας και να συγκεντρωθούμε στην εξάλειψη αυτού του μορφώματος. Είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη στην οποία υπάρχει ναζιστικό κόμμα. Στη Γερμανία έχει απαγορευτεί το ναζιστικό κόμμα.
Διαβάστε περισσότερα…
Εξομολόγηση στον Μισέλ Φάις για τα μυστικά της γραφής της.
«Δεν νομίζω ή μάλλον είμαι σίγουρη πως δεν έχω αλλάξει τον τρόπο που δουλεύω ένα κείμενο από τα πολύ μικρά μου χρόνια ώς σήμερα. Μπορεί μια εικόνα που βλέπω ή που μου έρχεται στο νου να σταθεί αφορμή για ένα διήγημα ή ακόμα για ένα μυθιστόρημα. Σαν κάποιες μικρές κάψουλες που τις βάζεις μέσα στο νερό κι αυτές ανοίγουν, μεγαλώνουν, μεγαλώνουν και γίνονται ολόκληρο τριαντάφυλλο.
Δεν κρατώ ποτέ πολλές σημειώσεις. Μια λέξη, μια φράση. Ποτέ όμως δεν κάθομαι να γράψω κάτι αν δεν το έχω σχεδόν όλο μέσα στο μυαλό μου.
Διαβάστε περισσότερα…
– Kleo Lati (Gazetar-përkthyes)